Czy w spółdzielni mieszkaniowej można starać się o zawieszenie opłat czynszu albo odroczenie go (bez kar, odsetek) z istotnych życiowych powodów np. utrata dochodu w trakcie epidemii? Jak najlepiej to uzasadnić? Czy Spółdzielnia Mieszkaniowa może stwierdzić, że zgodnie z prawem nie ma takiej możliwości?

Spółdzielnie mieszkaniowe działają na podstawie: ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, a także na podstawie uchwalonego statutu i regulaminów.

Przepisy ustawowe nie regulują kwestii zawieszenia opłaty czynszu lub odroczenia płatności, kwestie te są indywidualnie regulowane przez Spółdzielnie mieszkaniowe w statutach czy regulaminach. W pierwszej kolejności należałoby ustalić czy statut bądź regulamin danej Spółdzielni pozwala na zawieszenie opłaty czynszu lub umorzenie, czy zawiera zapisy dotyczące tych kwestii. Może były podejmowane uchwały Zgromadzenia w tym zakresie. Jeśli tryb postępowania został uregulowany w przepisach wewnętrznych Spółdzielni, to należy skorzystać z tych zapisów i złożyć wniosek do organu decyzyjnego, jednak należy mieć na względzie, że często tego typu wnioski i wydawane decyzje mają charakter uznaniowy.

 Warto też spróbować innych możliwości, niektóre, bowiem Spółdzielnie pozwalają na mocy zawartych czy to w statucie czy w obowiązujących regulaminach unormowań na odpracowanie długu w postaci pracy na rzecz Spółdzielni np. poprzez porządkowanie zieleni, naprawy konserwatorskie, sprzątane klatek schodowych.  Jeśli członek spółdzielni nie jest w stanie uregulować należności za czynsz może zwrócić się do spółdzielni o rozwiązanie problemu w wyżej opisany sposób, jeśli regulacje prawne na to pozwalają.

 Należy jednak pamiętać, że udzielenie mieszkańcom zapomóg w postaci darowania zapłaty czynszu przez Spółdzielnie pociąga za sobą obowiązek zapłaty podatku, jest to traktowane, jako przysporzenie majątkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych np. 0112-KDIL3-1.4011.122.2017.2.KS wielokrotnie wypowiadał się, że umorzenie wymagalnych należności ciążących na osobach fizycznych z tytułu zawartych przez nie ze Spółdzielnią umów, stanowi dla tych osób przysporzenie skutkujące powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu. Przysporzenie to jest realne i wymierne, bowiem dzięki takiemu umorzeniu osoba będąca jego beneficjentem zwolniona zostaje z obowiązku świadczenia kosztem swojego majątku, a więc konieczności jego uszczuplenia.

Reasumując, nic nie stoi na przeszkodzie, aby starać o zawieszenie lub odroczenie opłat czynszu pod warunkiem, że wewnętrzne przepisy Spółdzielni Mieszkaniowej na to pozwalają.

Podstawa prawna:

– ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze, Dz.U.2020.275 t.j.

– ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, Dz.U.2018.845 t.j.